Warsztat terapii zajęciowej (WTZ) jest placówką, która stwarza osobom niepełnosprawnym niezdolnym do pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej. Pomaga on w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. WTZ mogą być organizowane przez fundacje stowarzyszenia lub inne podmioty.

Jakie są cele WTZ?
Celem warsztatów jest:

- aktywne wspomaganie procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,

- stwarzanie osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.

Aby zrealizować te cele stosowane są różne techniki terapii zajęciowych, które pomagają w usamodzielnieniu uczestników. Techniki te pozwalają na wytworzenie umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej. Rozwijane są psychofizyczne sprawności oraz podstawowe i specjalistyczne umiejętności zawodowe.

Wyuczone umiejętności umożliwiają uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

Kto może być uczestnikiem warsztatów?
Mogą być nimi osoby posiadające prawnie potwierdzony status niepełnosprawności, które są niezdolne do podjęcia pracy. Osoby niepełnosprawne, przyjmowane do warsztatu po 1 stycznia 1998 r., muszą posiadać w swoim orzeczeniu wskazanie do uczestnictwa w terapii zajęciowej. Zgłoszenia osób niepełnosprawnych, które chcą uczestniczyć w warsztacie przyjmuje i zatwierdza jednostka zamierzająca utworzyć warsztat lub jednostka prowadząca warsztat, w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie.

Jak działa WTZ?
WTZ są bezpłatną placówką pobytu dziennego. Zajęcia odbywają się codziennie od poniedziałku do piątku.

Terapia prowadzona w warsztacie realizowana jest na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika. W programie rehabilitacji zawarte są informacje dotyczące osoby niepełnosprawnej, planowanych działań wobec uczestnika i spodziewanych efektów tych działań.

Okresowo, ale nie rzadziej niż co 3 lata, rada programowa przeprowadza kompleksową ocenę realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu. Ocenia osiągnięte postępy w rehabilitacji danego uczestnika i decyduje o:

- podjęciu zatrudnienia i kontynuowaniu rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy,

- potrzebie skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, ze względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy po odbyciu dalszej rehabilitacji w warsztacie,

- przedłużeniu uczestnictwa w terapii ze względu na pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy, albo okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia, albo okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia.

Działania rehabilitacyjne prowadzone są w warunkach warsztatowych, wśród których wyróżnia się np. pracownię: plastyczną, przyrodniczą, techniczną, gospodarstwa domowego, rehabilitacyjną, krawiecką, poligraficzno-komputerową, przygotowania zawodowego. Poza warsztatem odbywają się praktyki w zakładach pracy, zwiedzanie zakładów pracy, wyjścia do galerii, kina, wycieczki.

Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków PFRON, ze środków samorządu terytorialnego lub z innych źródeł. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ze środków PFRON można dofinansować maksymalnie 70% kosztów utworzenia warsztatu i 90% kosztów jego działalności.

Na terenie miasta Białystok działają 4 Warsztaty Terapii Zajęciowej.