Orzekaniem o niezdolności do pracy do celów rentowych zajmuje się lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ocenia on stopień niezdolności do pracy oraz wydaje orzeczenie, na podstawie którego ZUS podejmuje decyzje w sprawie świadczeń rentowych. Lekarze orzecznicy działają w każdym oddziale ZUS. Białostocki oddział znajduje się przy ul. Młynowej 29.

Orzecznictwo do celów rentowych prowadzone jest również przez lekarzy rzeczoznawców i komisje lekarskie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) – orzecznictwo dla rolników i ich rodzin, oraz przez komisje lekarskie podlegające MON lub ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych – służby mundurowe (policjanci, żołnierze, celnicy) i ich rodziny.

Orzeczenia wydawane przez ZUS, są wykorzystywane do innych celów niż orzeczenia Powiatowych lub Miejskich Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności (PZON/MZON).

Orzeczenia ZUS oceniają niezdolność do pracy lub jej brak i są podstawą do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego (renty).

Jeśli osoba, która ubiega się o ustalenie stopnia niepełnosprawności i posiada orzeczenie ZUS, to Powiatowe lub Miejskie Zespoły do spraw Orzekania o Niepełnosprawności (PZON/MZON) muszą wydać orzeczenie o niepełnosprawności. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stwarza możliwość otrzymania różnych dodatków świadczeń przysługujących osobom niepełnosprawnym (np. zasiłku pielęgnacyjnego albo ulgowych przejazdów środkami komunikacji publicznej). Dlatego warto mieć orzeczenia wydane przez oba organy.

Osoba ubiegająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy składa wniosek o rentę we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania terenowo inspektoracie lub oddziale ZUS. Z wnioskiem o wydanie orzeczenia występuje właściwa komórka organizacyjna oddziału ZUS.

Więcej o rentach z tytułu niezdolności do pracy w zakładce ŚWIADCZENIA.

Co zrobić żeby otrzymać orzeczenie?

złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy do odpowiedniego oddziału ZUS. Z wnioskiem o wydanie orzeczenia występuje właściwa komórka organizacyjna oddziału ZUS. Wniosek o wydanie orzeczenia zawiera:
- imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL i NIP, serię i numer dowodu osobistego lub paszportu oraz miejsce zamieszkania osoby
- określenie celu wydania orzeczenia i wskazanie okoliczności, które lekarz orzecznik jest zobowiązany ustalić
do wniosku należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba ubiegająca się o orzeczenie, zaświadczenie nie może być wydane wcześniej niż miesiąc przed datą złożenia wniosku
- wywiad zawodowy dotyczący charakteru i rodzaju pracy
- dokumentację medyczną i rentową oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia (karty badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej)

Osoba starająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy jest kierowana w wyznaczonym terminie na badania przeprowadzone przez lekarza orzecznika, lekarza konsultanta, psychologa, na badania dodatkowe lub na obserwację szpitalną.

Gdy stan zdrowia osoby stwierdzony w zaświadczeniu lekarskim uniemożliwia osobiste stawienie się na badanie, może zostać ono przeprowadzone w miejscu pobytu osoby starającej się oświadczenie. Osoba taka musi wydać no to zgodę.

Lekarz orzecznik na podstawie dokumentacji medycznej oraz przeprowadzonych badań ustala przewidywany okres niezdolności do pracy, biorąc pod uwagę charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy.

Może również zostać ogłoszona celowość przekwalifikowania zawodowego, jeśli osoba trwale utraciła zdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie i może odzyskać zdolność do pracy po przekwalifikowaniu się.

Od orzeczenia lekarza orzecznika przysługuje odwołanie do Komisji lekarskiej ZUS. Od orzeczenia komisji przysługuje odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.