Orzecznictwo do celów pozarentowych
Wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności realizowane jest przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku na ul. Waryńskiego 32A. Orzeczenie wydawane jest wnioskodawcy jeżeli zespół uzna, że spełnione są przesłanki do zaliczenia go do osób niepełnosprawnych lub odpowiedniego stopnia niepełnosprawności.
W Białymstoku orzekać może:
- Miejski Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności (ul. Waryńskiego 32A) – jako pierwsza instancja
- Wojewódzki Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności (ul. Branickiego 17B) – jako druga instancja
Do czego służy orzeczenie o niepełnosprawności?
Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności lub orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień oraz spełnienie określonych warunków, pozwala na korzystanie z wielu form pomocy. Wśród nich rozróżnia się:
- możliwość uzyskania odpowiedniego zatrudnienia (w np. zakładach aktywności zawodowej i zakładach pracy chronionej),
- możliwość uczestnictwa w szkoleniach,
- korzystania ze ściśle określonych przywilejów pracowniczych (wśród nich m.in. prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, dłuższej przerwy w pracy, krótszego wymiaru pracy),
- dofinansowanie działalności gospodarczej lub rolniczej,
- możliwość uczestniczenia w turnusach rehabilitacyjnych,
- możliwość uczestniczenia w terapii zajęciowej realizowanej w warsztatach terapii zajęciowej,
- dofinansowanie zaopatrzenia w środki pomocnicze i przedmioty ortopedyczne, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, likwidacji barier architektonicznych, technicznych, w komunikowaniu się, ulgi w podatkach, zniżki w komunikacji, zwolnienie z opłat radiowo – telewizyjnych (abonamentu),
- usługi socjalne, opiekuńcze, terapeutyczne i rehabilitacyjne świadczone przez instytucje pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki,
- uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego i innych świadczeń rodzinnych (np. dodatków do zasiłku rodzinnego związanych z niepełnosprawnością) oraz do zasiłku stałego z pomocy społecznej, możliwość uzyskania karty parkingowej,
- ulgi komunikacyjne (więcej informacji znajduje się w zakładce „Ulgi i uprawnienia – transport”).
Orzeczenia wydawane przez zespoły powiatowe nie stanowią podstawy do ubiegania się o rentę i emeryturę. Stwarzają możliwość otrzymania różnych dodatkowych świadczeń przysługującym osobom niepełnosprawnym. Zespoły ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności pozwalają na ustalenie symbolu przyczyny niepełnosprawności, a to z kolei pozwala na korzystanie z ulg i uprawnień, do których prawa nabywa się ze względu na charakter i rodzaj niepełnosprawności.
Orzeczenia wydawane są:
- osobom do 16 roku życia (orzeczenie o niepełnosprawności)
- osobom powyżej 16 roku życia (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności)
Jak przebiega orzekanie o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności?
Po złożeniu wniosku, osoba zainteresowana zostaje powiadomiona o terminie jego rozpatrzenia nie później niż 7 dni przed rozpatrzeniem. Zawiadomienie o terminie stawienia się na badanie lekarskie przychodzi listem zwykłym, a nie poleconym.
Wnioskodawca bierze udział w posiedzeniu składu orzekającego. Przeprowadza się wtedy badanie – ocenę stanu zdrowia osoby zainteresowanej oraz dokonuje się oceny funkcjonowania osoby w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej. Jeśli osoba zainteresowana nie stawi się na posiedzenie – sprawa pozostaje bez rozpatrzenia. Gdy okoliczność niestawienia się jest usprawiedliwiona ważnymi przyczynami lub zdarzeniami losowymi, w ciągu 14 dni od wyznaczonego terminu komisji, przewodniczący zespołu na wniosek osoby zainteresowanej wyznacza nowy termin rozpatrzenia sprawy.
Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku nie prowadzi posiedzeń wyjazdowych. W przypadku, gdy osoba starająca się o orzeczenie cierpi na długotrwałą chorobę, bez rokowania na poprawę, a choroba ta uniemożliwia osobiste stawienie się na posiedzeniu składu orzekającego, należy przedłożyć zaświadczenie o braku możliwości stawiennictwa. Wówczas, gdy przewodniczący składu orzekającego uzna, że dostarczona dokumentacja medyczna jest wystarczająca do wydania orzeczenia (dotyczy to osób przewlekle chorych lub przebywających w szpitalu, które mają ograniczoną możliwość poruszania się), orzeczenie może być wydane bez badania pacjenta.
Jeżeli dołączona do wniosku dokumentacja jest niewystarczająca do wydania orzeczenia, przewodniczący powiatowego zespołu zawiadamia na piśmie osobę zainteresowaną lub przedstawiciela ustawowego o konieczności jej uzupełnienia. Dodatkowo wyznaczany jest termin złożenia brakującej dokumentacji, po upływie którego wniosek nie zostanie rozpatrzony.
Terminy rozpatrzenia wniosku
Rozpatrzenie wniosku powinno odbyć się w przeciągu miesiąca od dnia jego złożenia. Jeśli sprawa jest skomplikowana, rozpatrzenie powinno zająć nie dłużej niż 2 miesiące. Wnioskodawca jest informowany o każdej zwłoce przez powiatowy zespół, który musi podać przyczynę opóźnień i wskazać nowy termin załatwienia sprawy. Do terminów nie wlicza się okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.
Jeśli wniosek jest składany po raz pierwszy, po upływie ważności przedmiotowych orzeczeń albo w związku ze zmianą stanu zdrowia, wszczęcie postępowania następuje z chwilą złożenia wniosku, natomiast do terminu rozpatrzenia wniosku nie wlicza się okresów opóźnienia spowodowanych przez działanie lub zaniechanie strony (np. okresu oczekiwania na uzupełnienia wniosku przez osobę zainteresowaną, okresu oczekiwania na uzupełnienie dokumentacji medycznej przez wnioskodawcę).
Jeśli wniosek jest składany o wydanie kolejnego orzeczenia w okresie ważności posiadanego orzeczenia, termin sprawy liczy się od dnia następującego po dniu upływu terminu ważności dotychczasowego orzeczenia. W takich przypadkach wniosek powinien być składany nie wcześniej niż na 30 dni przez upływem ważności posiadanego orzeczenia.
Do czasu wydania orzeczenia osoba zainteresowana (lub jej przedstawiciel) może wycofać wniosek o wydanie orzeczenia. Wycofanie wniosku nie wymaga żadnego uzasadnienia.
Odwołania
Od orzeczenia wydanego przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności można odwołać się w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia (jeśli osoba wnioskująca nie zgadza się z danym orzeczeniem lub którymkolwiek zapisem w jego treści).
Odwołanie należy złożyć do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał orzeczenie. Powiatowy zespół przesyła takie odwołanie wraz z aktami sprawy w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. W ciągu tego okresu powiatowy zespół ma prawo do samokontroli wydanych i zaskarżonych orzeczeń. Jeżeli powiatowy zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie to wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie.
Odwołania nie należy kierować bezpośrednio do zespołu wojewódzkiego, ponieważ wydłuży to przebieg procesu odwoławczego.
Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności również służy odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wówczas odwołanie składa się w wojewódzkim zespole, który wydał orzeczenie.
SYMBOLE PRZYCZYNY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
Symbole przyczyny niepełnosprawności w orzeczeniach o niepełnosprawności / stopniu niepełnosprawności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki społecznej z dnia 8 lipca 2015 w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – Dz. U. z 2015 r. nr , poz. 1110)
SYMBOL PRZYCZYNY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI | WYJAŚNIENIE |
01 – U | upośledzenie umysłowe |
02 – P | choroby psychiczne |
03 – L | zaburzenie głosu, mowy i choroby słuchu |
04 – O | choroby narządu wzroku |
05 – R | upośledzenie narządu ruchu |
06 – E | epilepsja |
07 – S | choroby układu oddechowego i krążenia |
08 – T | choroby układu pokarmowego |
09 – M | choroby układu moczowo-płciowego |
10 – N | choroby neurologiczne |
11 – I | inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego |
12 – C | całościowe zaburzenia rozwojowe |
Orzeczenie może zawierać więcej niż jeden symbol przyczyny niepełnosprawności, nie więcej niż trzy, które w porównywalny sposób wpływają na zaburzenie funkcji organizmu.
Odpowiadające sobie orzeczenia stopnia niepełnosprawności
Dawny system orzecznictwa |
Obecny system orzecznictwa | ||
Orzeczenia Komisji Lekarskich ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia | Orzeczenia lekarzy orzeczników | Orzeczenia Powiatowych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności | Orzeczenia rentowe dla rolników KRUS |
I grupa inwalidzka | Całkowita niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji | Znaczny stopień niepełnosprawności | Stała lub długotrwała niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, połączona z prawem do zasiłku pielęgnacyjnego |
II grupa inwalidzka | Całkowita niezdolność do pracy | Umiarkowany stopień niepełnosprawności |
– |
III grupa inwalidzka | Częściowa niezdolność do pracy, celowość przekwalifikowania się | Lekki stopień niepełnosprawności |
Stała lub długotrwała niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym bez prawa do zasiłku pielęgnacyjnego |
W orzeczeniach z KRUS nie występuje odpowiednik II grupy
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. 2003 nr 139 poz. 1328 z późn. zm.)
Dane kontaktowe
Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności
ul. Waryńskiego 32A
15-461 Białystok
sekretariat: 85 879 7369
odbiór orzeczeń: 85 879 7365
odwołania: 85 879 7361
zawiadomienia, terminy komisji:
85 869 6383
85 879 7364
mzoon@um.bialystok.pl
Godziny otwarcia:
poniedziałek 8.00-17.00
wtorek – piątek 7.30-15.30