Znaczny stopień niepełnosprawności
Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Organem wydającym orzeczenie o zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności jest Miejski Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku. O orzecznictwie do celów pozarentowych można przeczytać pod tym adresem.
Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności pozwala na korzystanie z wielu form pomocy. Poniżej przedstawiono prawa, ulgi i uprawnienia przysługujące osobom z znacznym stopniem niepełnosprawności.
Świadczenia
Osobie całkowicie niezdolnej do pracy oraz samodzielnej egzystencji, na wniosek zainteresowanego, przysługuje dodatek pielęgnacyjny (324,39 zł). Osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności przysługuje również zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł).
Uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej
Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej do 16. roku życia oraz osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje znieczulenie ogólne przy wykonywaniu dentystycznych świadczeń gwarantowanych (o ile wynika to ze wskazań medycznych) oraz kompozytowe materiały światłoutwardzalne.
Osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do:
- korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach,
- korzystania z wyrobów medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania,
- uzyskania bez skierowania ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych,
- korzystania z refundowanych świadczeń z zakresu rehabilitacji leczniczej w ilości dostosowanej do potrzeb zdrowotnych.
Ulgi i uprawnienia
Osobom ze ZNACZNYM STOPNIEM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI przysługuje:
- PKS i PKP
- Osoby ze znacznym stopniu niepełnosprawności (lub całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji) mogą korzystać z ulgowych przejazdów:
- 49% ulgi na przejazdy w pociągach PKP – tylko w klasie 2. pociągów osobowych,
- 37% ulgi tylko w klasie 2. w pociągach pośpiesznych, TLK, ekspresowych, IC i EC.
- Osoby niewidome, posiadające orzeczenie o stopniu znacznym, mają natomiast prawo do:
- 93% ulgi w przejazdach w pociągach PKP – tylko w 2. klasie pociągów osobowych,
- 51% ulgi – tylko w 2. klasie w pociągach pośpiesznych, TLK, ekspresowych, IC, EC.
- Osoby ze znacznym stopniu niepełnosprawności (lub całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji) mogą korzystać z ulgowych przejazdów:
Opiekun lub przewodnik towarzyszący osobie posiadającej stopień znaczny lub osobie niewidomej posiadającej stopień znaczny (lub całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji) ma prawo do 95% zniżki w pociągach osobowych, pośpiesznych, ekspresowych, IC, EC.
- Komunikacja Miejska w Białymstoku oferuje bezpłatne przejazdy:
- dzieciom i młodzieży do 25. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności, osobom z niepełnosprawnością oznaczonej symbolem 01-U (upośledzenie umysłowe) lub 02-P (choroby psychiczne) wraz z opiekunem,
- osobom z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu znacznym, całkowitą niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji (I grupa inwalidzka) wraz z opiekunem,
- osobom niewidomym, ociemniałym i niedowidzącym wraz ze wskazanym przez nich przewodnikiem lub opiekunem – na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej wystawionej przez uprawniony organ z określeniem znacznego stopnia niepełnosprawności z wpisem symbolu przyczyny niepełnosprawności 04-O.
- miejski przewóz osób niepełnosprawnych – ale pomoc ta jest skierowana głównie do osób poruszających się na wózkach lub z dysfunkcją kończyn dolnych,
- karta parkingowa – dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności z symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 10-N (choroby neurologiczne) lub 05-R (upośledzenie narządu ruchu), które posiadają znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się,
- ulga rehabilitacyjna,
- zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych przysługuje osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które nabyły na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery lub samochody osobowe, bez względu na rodzaj schorzenia powodujące niepełnosprawność,
- ulga 50% w opłacie paszportowej,
- zwolnienie z abonamentu za radio i telewizję.
Udogodnienia na poczcie
Bezpłatna usługa doręczenia listów, paczek i przekazów bezpośrednio do domu przysługuje osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności, przy czym do tego typu usług mają prawo jedynie osoby:
- korzystające z wózka inwalidzkiego,
- niewidome,
- ociemniałe.
Dofinansowania
Osoby posiadające znaczny stopień niepełnosprawności mogą ubiegać się o dofinansowanie do:
- uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym,
- likwidacji barier:
- zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
- usług tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika,
- pomocy w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu,
- pomocy w uzyskaniu prawa jazdy,
- sprzętu elektroniczny,
- serwisu sprzętu elektronicznego,
- szkolenia z zakresu sprzętu elektronicznego,
- serwisu wózka inwalidzkiego lub skutera,
- zakupu protezy kończyny i jej serwisu,
- zakupu skutera inwalidzkiego o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowania elektrycznego do wózka ręcznego,
- opieki dla osoby zależnej,
- kosztów edukacji.
Pracownik
Pracującej osobie ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje:
- czas pracy: maksymalnie 7 godzin na dobę, maksymalnie 35 godzin tygodniowo,
- 15 minut przerwy pracy wliczanej do czasu pracy, jeśli pracuje co najmniej 6 godzin,
- racjonalne usprawnienie, tzn. przeprowadzenie koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby (np. likwidacja bariery architektonicznej).
- urlopy i zwolnienia:
- prawo do korzystania ze zwolnień w pracy:
- w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (nie częściej niż raz w roku),
- w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy,
- prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego (10 dodatkowych dni po przepracowaniu roku).
- prawo do korzystania ze zwolnień w pracy:
Pracodawca
Pracodawca zatrudniający osobę ze znacznym stopniem niepełnosprawności, o ile spełni warunki, może starać się o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Może starać się również o:
- dofinansowanie do składek na ubezpieczenie społeczne pracowników niepełnosprawnych (jego wysokość jest uzależniona od typu pracy oraz stopnia niepełnosprawności),
- zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego,
- zwrot kosztów wyposażenia i przystosowania stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej,
- zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy.
Własna działalność gospodarcza
Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności otwierając własną działalność gospodarczą może też liczyć na:
- dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
- dofinansowanie do kredytu bankowego,
- refundację składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (dla znacznego stopnia – 100%).
Osoba niepełnosprawna poszukująca pracy i zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy może wziąć udział w szkoleniu podnoszącym kwalifikacje zawodowe.
Świadczenia dla opiekunów osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, opiekunowie osób z niepełnosprawnością, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, mogą ubiegać się o specjalne świadczenia, tj.:
